1.JET GROUT YAPIM YÖNTEMİ
Bu yapım yöntemi, Jet Grout imalatı için gerekli, makine, ekipman ve malzeme seçimi ile hazırlama,
uygulama ve kontrol yöntemlerini belirlemek amacıyla hazırlanmıştır.
Uygulamada “TS EN 12716 Özel Jeoteknik Uygulamalar – Jet enjeksiyon” esas alınacaktır.
2.KOLONLARIN YERLEŞTİRİLMESİ VE İMALAT
TOLERANSLARI
2.1. Jet groutların zemine işaretlenmesi uzman ölçüm ekibi tarafından tek tek yapılacaktır.
2.2. Tüm jet grout kolonlar, uygulama projelerinde gösterilen merkez konumlarından
en fazla 75mm mesafe içinde kalacak şekilde oluşturulacaktır.
2.3. Jet grout kolon deliğinin oluşturulması esnasında, delgi ucu mümkün
olduğunca düşey bir konumda tutulacak ve düşeyden sapma 1/50’den daha
fazla olmayacaktır.
2.4. Jet groutun projede istenilen ortalama çapını elde etmek için gerekli
imalat parametreleri test kolonları oluşturularak belirlenir. Yakın veya
aynı sahada daha önce yapılmış jet grout kolonu varsa
paremetreleri kullanılabilir.
2.5. Jet groutların yerleştirme sırası daha önce yapılmış olan
kazıkları yerlerinden yatay ve düşey doğrultularda minimum
derecede hareket ettirecek şekilde olacaktır.
2.6. Bir Jet grout bitiminden en az 24 saat
geçmeden 2 çap çevresinde delgi yapılmayacak,
imalat atlamalı olarak sürdürülecektir.
- JET GROUT KOLON
İMALATI
3.1. Tanım
Jet grout kolonu, 300 – 600 bar, genellikle
400-450bar basınçla püskürtülen su ve
çimento karışımının zeminin boşluklarını
doldurup ve sıkıştırılması suretiyle elde edilir.
Yüksek basınç, sevk edilen enjeksiyonun (grout)
nozzle’lardan geçerken yüksek bir kinetik enerji
kazanmasını sağlar. Su-çimento karışımının hızı 250m/sn
değerlerine ulaşarak, enjeksiyon zemini yırtarak zeminle
birleşerek çimentolu zemin yapısı -soilcrete- oluşur. Jet grout’ un
özelliklerini belirleyen parametreler; zemin cinsi, jet enjeksiyon tiji
içerisindeki akışkan basıncı, jet enjeksiyon tiji içerisindeki akışkan
debisi (nozzle çapı), enjeksiyon şerbetinin bileşimi, jet enjeksiyon tijinin
çekme hızıdır.
3.2. Delme
Delgi sırasında kuyu ağzının yer altı su seviyesinin üzerinde olması çalışabilme
açısından tercih edilir. Delme metodu zemin cinsine bağlı olarak seçilir. Delme
işleminin kolaylaştırılması, uç takımın soğutulması ve zeminin enjeksiyona hazırlanması
amacıyla delme sırasında değişik akışkanlar kullanılabilir. Bunlar su, hava, bentonit şerbeti
veya grout olabilir.
Uç takımı olarak yumuşak karakterli zeminlerde genellikle kil bitleri, sert karakterde ise tricone
bitler ve bloklu zeminde DTH elemanlar kullanılır. Bağlantı manşonlarında 600 – 700 bar basınca
dayanıklı sızdırmazlık elemanları ve delgide 90 mm çapında tijler kullanılır.
3.3. Enjeksiyon
Projede belirtilen derinliğe ulaşıldığında delme ve akışkan basma işlemi durdurulur. Çelik bir bilye grout borusuna
yollanarak groutun yönü ‘monitor’ diye adlandırılan ve delgi ucunun hemen arkasında bulunan 2.0mm –
2.5mm çapındaki 2-4 adet nozzle ‘ları taşıyan takıma çevirilir.
Su/çimento oranının 0.7’nin altına inmeyecektir.
Yüksek basınçlı grout pompalanmaya başlanması ile enjeksiyon fazına geçilir. Takriben 250 m/sn hızlı
grout, delici takımın rotasyon hareketi ile dairesel kesitli bir grout tabakası formunu alır. Delici
takımın önceden belirlenmiş dönme hareketi sabit bir hızla çekme hareketi ile birleşince düşey
kolon şeklinde bir yapı meydana gelir.
Zemine çimento enjeksiyonu istenilen, jet grout üst kotuna kadar yapılır. Enjeksiyonun
kinetik enerjisinden zarar görmemek için, jet grout üst kotu her zaman yüzeyden 30cm
aşağıda bırakılacaktır.
Oluşacak kesitlerin ebatları zemin özelliklerine bağlı olduğu gibi; dönüş hızı, çekme
hızı, grout basıncı, grout debisi, nozzle çap ve adedine de bağlıdır.
Basınçlı enjeksiyon sırasında delici takımın etrafından dışarıya belli miktarda
zemin materyali taşması uygun görülür. Bu durum, grout ile karıştırılan
zemin içinde aşırı basınç oluşmadığına işaret eder. Aşırı basınç oluşması
halinde zeminde kırılmalar ve kolonlarda süreksizlik gibi problemler
meydana gelebilir.
- İMALAT ÇEŞİTLERİ
4.1. JET1 Yöntemi
Bu yöntemde delgi/yüksek basınçlı enjeksiyon
ekipmanı tek ve ortası delikli bir borudan
oluşmaktadır. Bu yöntemde çimento/su karışımı
300 ila 600 kg/cm² yüksek basınç ile zemine
yukarıda tarif edilen yöntem ile
verilmektedir. Bu yöntem ile imal edilen
jet grout kolonlar zemin cinsine göre
600mm – 1200mm arasında değişken
çaplarda teşkil edilebilmektedir.
4.2. JET2 Yöntemi
Bu yöntemde delgi ile yüksek basınçlı enjeksiyon
ekipmanı konsantrik iç içe iki ayrı borudan
oluşmaktadır. Bu yöntemde çimento/su karışımı JET1
yönteminde olduğu şekilde içteki borunun ortasındaki
delikten verilirken dıştaki boru ile içteki boru arasındaki
boşluktan 8 ila 12 bar basınçlı hava zemine verilmektedir. Bu
yöntem ile imal edilen jet grout kolonlar kinetik enerjinin sürtünme
kayıpları azaltılarak JET1 yöntemine oranla %60 ila %80 daha büyük
çaplı jet grout kolon teşkil edilebilmektedir. - İMALATLARIN KONTROLU
İmalatların kalite kontrolu YY.09 “Ölçme ve İmalat Kalite Kontrol İşleri”ne,
kullanılan malzemelerin kalite kontrolu ise T06 “Malzeme Kabul Kriterleri”ne uygun
olarak yapılacaktır.