GİRİŞ VE AMAÇ
Bu yapım yöntemi, Her çapta nominal çaplı fore kazıklar üzerinde statik eksenel basınç yükü testi için
hazırlanmıştır. Bu yapım yöntemi kullanılacak malzemeleri, makineleri, ekipmanları, tesisi, aletleri ve
enstrümanları da özetlemekte ve yükleme ve boşaltma programını ve test boyunca alan verilerinin
kaydedilmesini tanımlamaktadır. Bu yapım yöntemi, sürekli eksenel basınçta dikey betonarme
kazıkların yük testi için geçerlidir.
REFERANS BELGELER VE STANDARTLAR
Testler şu standarda uygun olacaktır:
ASTM D 1143 – 07 Statik Eksenel Basınç Yükü Altındaki Derin Temellere Yönelik Standart
Test Yöntemleri
TEST KAZIKLARININ VE GEÇİCİ KAZIK
BAŞLIKLARININ YAPIMI VE HAZIRLANMASI
Fore kazığın tepesi normal olarak tasarım “cut-off” seviyesine
indirgenmelidir (tıraşlanmalı). Eğer tasarım “cut-off” seviyesi mevcut
zemin seviyesinden fazla derindeyse, geçici kazık başlığının
yapımından önce kazığın eksenel jeoteknik kapasitesine katkısını
önlemek için alternatif olarak önce kazık “cut-off”u üzerindeki
toprak dağıtılabilir. (Kazık “cut-off” seviyesi üzerindeki
toprağı bozmak için kazık “cut-off” seviyesine kadar kazı
yapmak ve ağır sıkıştırma olmadan geri dolgulama
yapmak yeterlidir.)
Tasarım “cut-off” seviyelerinden bağımsız olarak,
test kazıklarının başlıkları sağlam beton
seviyesine indirgenecek ve geçici kazık
başlıklarını imal etmek üzere
hazırlanacaktır. Test kazığının
tepesinde geçici bir betonarme kazık
başlığı yapılacaktır. Plandaki kazık
başlığının merkezi kazığın dikey ekseniyle
eşmerkezli olacak ve yatay bir yüzeye sahip
olacaktır ve bu yüzey, çelik test plakalarını,
yükleme ve ölçme ekipmanlarını yerleştirme için
özellikle düz olarak hazırlanacaktır.
Geçici betonarme kazık başlığının boyu, yükleme ve ölçme
ekipmanını alacak ve konsantre yükleri dağıtacak kadar
büyük olmalıdır.Kazık başlığının (ASTM D1143M-07 “5.4”)
yüksekliği, kazıklardaki kolon filizlerinin uygun ankrajını sağlamak,
çelik donatıyı düzeltmek ve örtüştürmek ve betonun kazık başlığına
dökülmesini sağlamak için 1.0 m’dir. Kazık başlığı altında ve etrafında,
beklenen maksimum oturmada kazık başlığından zemine hiçbir yükün
aktarılmaması için test kazığının ötesine uzanan yeterli bir boşluk veya açık
alan sağlanmalıdır. Dikey konsantre yüklerin uygulanmasından kaynaklı hasarı
önlemek için kazık başlıkları takviye edilmelidir. Kazık “cut-off” seviyesinin üzerine
uzanan dikey kolon filizleri kazık başlığına gömülmeli ve onun tarafından
kapsanmalıdır. Kazık “cut-off” seviyesi kazık başlığı tabanının yaklaşık 100 mm üzerinde
olmalıdır. Kazık başlıkları test kazıklarında kullanılanla aynı nitelikte beton ve donatı
kullanılarak yapılmalıdır. Kazığa ve kazık başlığına dökülen betonun sertleşmesi için yeterli süre
tanınacaktır. Yük testine başlamadan önce kazıktaki ve kazık başlıklarındaki betonun basınç
dayanımı belirlenecektir. Kazık betonu (28) günlük basınç dayanımına sahip olduğunda ve betonun
dökülmesinden en az (21) gün sonra kazıklara yük testi uygulanacaktır. Bu durum fore kazığın
dökülmesi sırasında alınan beton örnekleriyle doğrulanacaktır.
Z E M I N A . S .
.
UYGULAMA YÜKLERİ İÇİN EKİPMAN
Eksenel basınç yükü testi: Test kazığına basınç yükleri uygulama aracı, eksantrik yükü minimize etmek için
merkezi boylamsal eksen boyunca yük aktarabilir. Ayrıca eksantrik yükü önlemek için bir menteşe
kullanılacaktır. Yük aktarma aracını yerleştirmek için bir taban oluşturmak üzere kazık başlığına bir çelik
yatak plakası yerleştirilecektir. Kazık oturması meydana gelirken yük sabitini tutabilecek olan bir hidrolik
kriko kullanılacaktır.
HAREKET ÖLÇME EKİPMANI
Eksenel basınç yükü testi: Kazık hareketinin ölçümünü sağlamak için bağımsız referans
kirişleri kullanılacaktır. Referans kirişleri test kazığından en az 2.5 m olmak kaydıyla test
kazık(lar)ının çapından en az beş kat uzak bir mesafede kurulacaktır. Referans kiriş
destekleri zemine sağlam bir şekilde gömülecek ve ısı değişikliğiyle birlikte yatay
hareket sağlamak için bir ucunda makaralı mesnet olacaktır.
Manüel okuma ve kazık hareketinin ölçümünü gerçekleştirmek için referans
kirişlerine 0.01 mm hassasiyetli kadran göstergesi takılacaktır. İki adet
kadranlı gösterge(komparatör) eşit mesafe ve eksende kazık başlığının
etrafına dağıtılacaktır. Yer değiştirmeler bu kadranlı göstergelerin
ortalaması olarak hesaplanacaktır. Reaksiyon kazıklarının yer
değiştirmelerini ölçmek için her bir reaksiyon kazığına birer
kadranlı gösterge yerleştirilecektir.
VERİ KAYDI
Yük ve oturma kaydı manüel olarak Manometre ve
Mikrometreden yapılacaktır. Okuma aralıkları
(ASTM D1143M-07 “8.2.1.1 ve 8.2.3”ye
göre), yükün sabit olduğu herhangi bir
periyot olacak, yüke ulaşıldığında zaman
ve oturma hemen kaydedilecek, yük
artırma uygulamasından sonra 15
dakikaya kadar en fazla beş dakikalık
aralıklarla, 1 saate kadar yaklaşık 15 dakikalık
aralıklarla, 1 saat ila 6 saat arasına kadar 30
dakika aralıklarla ve 6-12 saate kadar 1 saat
aralıklarla olacaktır.
REAKSİYON SİSTEMİ
Reaksiyon kazıklarına hidrolik kriko yerleştirilerek test kazığına
yük uygulanacaktır. Test kazığı etrafında geçirgen alanın tespit
edildiği durumlarda, Mühendisin izniyle yeterli sayıda reaksiyon
kazığı yapılacaktır. Reaksiyon kazıkları, test boyunca güçlerin harekete
geçmesi için yeterli gerilme kapasitesine sahip olacaktır. Test sistemi düzeni
ve kesiti sırasıyla Şekil 2-a ve Şekil 2-b’de verilmektedir.
Şekil 2-a Şekil 2-b’de görülebileceği gibi, aynı test kazığı çapına sahip 2 birim
reaksiyon kazığı yapılacaktır. Hidrolik krikoya yerleştirilecek çelik kirişler beklenen
maksimum test yüküne kadar artırılan yükleri kaldırabilecek kapasitede olacaktır.
KAZIK YÜK TESTİ PROSEDÜRÜ
EKSENEL STATİK BASINÇ TEST YÜKÜ PROSEDÜRÜ:
Bir başarısızlık olmadığı sürece, kazık belirlenen 1.5 DVL(Design Verification Load, Tasarım
Doğrulama Yükü) ve 2 DVL yük seviyesine kadar yüklenecektir. İzin verilen en az kazık kapasitesi
(Tasarım Doğrulama Yükü) aşağıdaki tabloda gösterilmektedir:
Z E M I N A . S .
.
Yükleme ve boşaltma ASTM D 1143 – 07 “Statik Eksenel Basınç Yükü Altındaki Derin Temellere Yönelik Standart Test
Yöntemleri” madde 8.1.3 “B Prosedürü: Devamlı Test”e göre yapılacaktır. Eksenel hareketin oranını gözlemek ve
değerlendirmek için en az 30 dakika yük tutma süresi tanınır. 30 dakika sonra eğer eksenel hareket oranı 0.25
mm/saati geçiyorsa, yük belirlen bir sonraki yük adımına çıkarılır. Aksi durumda, yük eksenel hareket oranına
kadar tutulacak, 0.25 mm/saat’den az fakat en fazla 2 saat olarak belirlenecek. Maksimum yükü
uyguladıktan ve en az 6 saatlik bir genel test süresine ulaştıktan sonra boşaltma aşaması başlatılacak
ve yük maksimum test yükünün %25’i oranında indirmelerle ve indirmeler arasında 30 dakikalık
aralarla boşaltılacaktır
TEST SONUÇLARI
ASTM standartlarına göre gerçekleştirilecek olan testlerin sonuçları bir rapor halinde
Müşavire sunulacaktır.
Yukarıda belirtildiği şekilde saatin, yüklerin ve oturmaların tam bir kaydı bir kazık
yük test verileri sayfasına kaydedilecek ve testin tamamlanmasından sonraki 24
saat içinde Müşavire teslim edilecektir.
Kanıt yük testinin tamamlanmasından sonra aşağıdakiler de grafik formunda
sunulacaktır:
· Kurulum tasarımı
· Statik eksenel basınç yükü testinden sonra:
Kazık başlığı oturmasına karşı ölçülen yük
Zamana karşı ölçülen yük
Zamana karşı ölçülen kazık başlığı oturması
· Kalibrasyon Formları
· Fotoğraflar
Eksenel yük testinin son raporu testin
tamamlanmasından sonraki altı gün içinde
Müşavire teslim edilecektir.
DENETİM / PERSONEL
VE EMNİYET
Yük testleri takımı şunları kapsayacaktır;
· Sorumlu baş mühendis
· Baş mühendis yardımcısı
Maksimum test yükü uygulaması için kararlı ve
emniyetli hidrolik silindirler ve hidrolik pompalar
kullanılacaktır.
Kazık kanıt yükü testi yalnızca test sistemine, test
ekipmanına ve test prosedürüne aşina, deneyimli ve yetkin bir
denetimcinin yönetimi altında gerçekleştirilecektir. Test
ekipmanını çalıştıran tüm personel bunları kullanmak üzere
eğitilecektir.
Aşağıdaki emniyet kuralları, yapım çalışmaları için geçerli genel emniyet
gerekliliklerine ilavedir:
· Tüm çalışma alanları, yürüme yolları, platformlar vs. molozdan, döküntüden,
küçük araçlardan ve kar, buz, çamur, gres yağı, petrol ve diğer kaygan madde
birikimlerinden temizlenecektir.
· Tüm keresteler, engelleyici ve çevreleyici malzemeler kaliteli malzemeden olacak, düz
yüzeyler ve yuvarlak kenarlarla iyi bir kullanılabilirliğe sahip olacaktır.
· Hidrolik krikolar dairesel yatak plakalarıyla döşenecek veya yatak yüzeylerle tam ve
sağlam bir temasta olacak ve eksantrik yükü önleyecek şekilde hizalanacaktır.
· Yükler hiç kimsenin üzerine kaldırılmayacak, asılmayacak veya askıda bırakılmayacaktır ve
halatlarla kontrol edilecektir
· Yeterli emniyet faktörüne sahip gerekli yükleri iletmek için, ankraj kazıklarına veya diğer ankraj
cihazlarına test kiriş(ler)i veya reaksiyon çerçevesi takılacaktır.
· Tüm reaksiyon yükleri stabil ve dengeli olacaktır. Platformun devrilmesini önlemek için emniyet
takozları her zaman yerinde olacaktır. Test sırasında, muhtemel istikrarsızlık koşullarını tespit etmek için
reaksiyon yükünün veya sistemin hareketi izlenecektir. Tüm test kirişi, reaksiyon çerçeveleri, platformlar ve kutular
her zaman yeterince desteklenecektir. Test alanına yalnızca yetkili personel girişi kabul edilecektir.